Karl Johans krig mot Napoleon (1813 - 1814) [sv]

In the War of the Sixth Coalition (French: Guerre de la Sixième Coalition) (March 1813 – May 1814), sometimes known in Germany as the Wars of Liberation (German: Befreiungskriege), a coalition of Austria, Prussia, Russia, Spain, Great Britain, Portugal, Sweden, Sardinia, and a number of German States defeated France and drove Napoleon into exile on Elba. After the disastrous French invasion of Russia of 1812 in which they had been forced to support France, Prussia and Austria joined Russia, the United Kingdom, Sweden, and Portugal, and the rebels in Spain who were already at war with France.

The War of the Sixth Coalition saw major battles at Lützen, Bautzen, and Dresden. The even larger Battle of Leipzig (also known as the Battle of Nations) was the largest battle in European history before World War I. Ultimately, Napoleon's earlier setbacks in Spain, Portugal and Russia proved to be the seeds of his undoing. With their armies reorganized, the allies drove Napoleon out of Germany in 1813 and invaded France in 1814. The Allies defeated the remaining French armies, occupied Paris, and forced Napoleon to abdicate and go into exile. The French monarchy was revived by the allies, who handed rule to the heir of the House of Bourbon in the Bourbon Restoration.

The "Hundred Days" War of the Seventh Coalition was triggered in 1815 when Napoleon escaped from his captivity on Elba and returned to power in France. He was defeated again for the final time at Waterloo, ending the Napoleonic Wars.

Kuuenda koalitsiooni sõjas (1813–1814) võitis Austria, Preisimaa, Venemaa, Ühendkuningriigi, Portugali, Rootsi, Hispaania ja mitme Saksa riigi koalitsioon lõpuks Prantsusmaad ja ajas Napoleoni Elba saarele maapakku. Pärast hukatuslikku prantslaste sissetungi Venemaale ühinesid Kesk-Euroopa riigid Venemaa, Ühendkuningriigi, Portugali ja Hispaania mässajatega. Oma ümberkorraldatud armeedega ajasid nad aastal 1813 Napoleoni Saksamaalt välja ja tungisid aastal 1814 Prantsusmaale, sundides Napoleoni troonist loobuma ja Bourbonid taastama.

Konfliktis võitles 2,5 miljonit sõdurit ja surmade koguarv oli nii palju kui 2 miljonit, sealhulgas kaotused 1812. aasta Vene kampaanias (mõnede hinnangute kohaselt suri ainuüksi Venemaal üle miljoni). Kuuenda koalitsiooni sõjas olid Lützeni (1813), Bautzeni (1813), Dresdeni (1813) lahingud ja eepiline Leipzigi lahing (1813) (tuntud ka kui Rahvastelahing), mis oli Napoleoni sõdade suurim lahing ja tõepoolest suurim Lääne ajaloos enne Esimest maailmasõda. Lõppkokkuvõttes osutusid Napoleoni varasemad tagasilöögid Venemaal ja Saksamaal tema hukatuse seemneteks ning liitlased hõivasid Pariisi, sundides ta troonist loobuma.

Kuudes liittokunta (1813–1814) oli Yhdistyneen kuningaskunnan johtama liittokunta Ranskan ensimmäistä keisarikuntaa vastaan. Mukana olivat Itävalta, Preussi ja muita saksalaisvaltioita sekä Portugali, Espanja, Ruotsi ja Venäjä. Sodan tuloksena Ranskan keisari Napoleon I karkotettiin Elballe ja Bourbon-suku palasi Ranskan valtaistuimelle.

Liittokunnan muodostumisen syy oli se, että Venäjän keisarikunta ei pysynyt kaupallisten etujensa vastaisessa mannermaasulkemuksessa Ranskan haluamalla tavalla, mikä oli tämän kannalta välttämätöntä taloudellisen kriisin aikaansaamiseksi Yhdistyneessä kuningaskunnassa. Napoleon päätti pakottaa Aleksanteri I:n mannermaasulkemukseen sodalla. Toisena tavoitteena oli Puolan vapauttaminen Venäjän vallasta Ranskasta ulko- ja puolustuspoliittisesti riippuvaiseksi valtioksi. Puolalaiset osallistuivat Ranskan Venäjän sotaretkeen 100 000 sotilaan voimin.

Den sjette koalisjonskrigen var ein av dei store konfliktane under napoleonskrigane, og førte til avsetjinga av Napoleon og gjeninnføringa av Bourbonmonarkiet i Frankrike. Ein koalisjon av Keisarriket Austerrike, Kongeriket Preussen, Det russiske keisardømet, Det sameinte kongeriket Storbritannia og Irland, Portugal, Spania, Sverige og fleire andre tyske statar sigra endeleg over Det første franske keisardømet. Etter at Napoleon sitt felttog i Russland i 1812 hadde enda med eit katastrofalt nederlag, slutta dei kontinentale stormaktene seg til Frankrike sine fiendar Russland, Storbritannia, Portugal og opprørarane i Spania. Etter å ha omorganisert armeane sine, dreiv dei Napoleon ut av Tyskland i 1813. Året etter blei Frankrike invadert, Napoleon tvinga til å abdisera og send i eksil til Elba. Bourbonmonarkiet blei gjenoppretta i Frankrike gjennom restaurasjonen.

To og ein halv million soldatar kjempa i krigen. Om ein tek med tapa under felttoget i Russland, døydde så mange som to millionar, av desse kanskje over éin million berre i Russland. Krigen omfatta store slag som Lützen, Bautzen og Dresden og det berømte og avgjerande folkeslaget ved Leipzig (Nasjonslaget). Dette var det største slaget under napoleonskrigane, og også det største slaget i vestleg historie før første verdskrigen. Felttoget i Tyskland har på tysk blitt kjent som Befreiungskriege, 'Frigjeringskrigen'.

Den siste fasen av krigen var felttoget i Frankrike, der Napoleon på nytt viste sin militære dugleik då han slo tilbake mykje sterkare hærar i seksdagarsfelttoget i februar, som mange har rekna for å vera den mest briljante delen av heile hans militære karriere. Napoleon sine tidlegare nederlag i Russland og Tyskland kom rett nok til å vise seg som byrjinga på slutten av karrieren hans, og etter at koalisjonstyrkene okkuperte Paris blei keisaren tvinga til å abdisera.

Krigen blei avslutta gjennom Paris-traktaten av 1814 og Wienerkongressen.

Sjätte koalitionskriget var ett av de koalitionskrig under Napoleonkrigen vilka utkämpades mellan 1803 och 1815. Efter Napoleons fälttåg i Ryssland, som slutade i ett katastrofalt nederlag för den franska armén, bildade Storbritannien, Ryssland, Sverige, Preussen och Österrike 1813 en koalition och inledde ett befrielsekrig mot Napoleon.

Napoleons stora nederlag i slaget vid Leipzig i oktober 1813 ledde till att hans tyska allierade stater bytte sida. De franska styrkorna inriktade sig på att försvara Frankrike men koalitionen intog Paris i mars 1814 och tvingade Napoleon att abdikera. Han blev därefter förvisad till ön Elba i Medelhavet.

Kriget avslutades för Sveriges del med Freden i Kiel 1814, där Danmark, som deltagit i kriget på fransk sida, avträdde Norge till Sverige. Som kompensation avträdde Sverige Svenska Pommern till Danmark. Frankrike och Sverige ingick Parisfreden (1814) där Frankrike erkände Norges förening med Sverige och där Sverige avträdde sin koloni Guadeloupe till Frankrike mot en lösensumma på 24 miljoner franc.