Johnson, Eyvind (1900 - 1976)

Eyvind Johnson (29 July 1900 – 25 August 1976) was a Swedish novelist and short story writer. Regarded as the most groundbreaking novelist in modern Swedish literature he became a member of the Swedish Academy in 1957 and shared the 1974 Nobel Prize in Literature with Harry Martinson with the citation: for a narrative art, far-seeing in lands and ages, in the service of freedom.

Olof Edvin "Eyvind" Verner Johnson (29. juuli 1900 – 25. august 1976) oli rootsi kirjanik.

1957. aastal sai temast Rootsi Akadeemia liige. Tema romaan "Hans nådes tid" (1960) võitis esimese (1962. aasta) Põhjamaade Nõukogu kirjandusauhinna.

1974. aastal jagas ta Harry Martinsoniga Nobeli kirjandusauhinda.

Olof Edvin ”Eyvind” Verner Johnson (29. heinäkuuta 1900 Boden, Norrbotten, Ruotsi – 25. elokuuta 1976 Tukholma) oli ruotsalainen kirjailija, jolle myönnettiin Nobelin kirjallisuuspalkinto yhdessä Harry Martinsonin kanssa vuonna 1974.

Eyvind Johnson kuului itseoppineisiin kirjailijoihin. Hän syntyi kuusilapsiseen perheeseen ja lähti 14-vuotiaana sekalaisiin töihin lähikaupunkiin: sahalle ja tiilitehtaalle. Työttömäksi jäätyään hän matkusti Tukholmaan tehdastöihin. Metallityöväenlakon aikana 1920 yritti ensimmäistä kertaa elää kirjoitustuloillaan. Vuonna 1921 hän lähti pariksi vuodeksi Saksaan ja Ranskaan ja kirjoitti sieltä ruotsalaisiin lehtiin.

Johnsonin varhaiset teokset käsittelevät hänen vaatimattomia lähtokohtiaan ja sosiaalisia ja poliittia ongelmia. Myöhäisemmissä teoksissa hän kokeili ja kyseenalaisti kertojan roolia ja ajan käsittelyä kirjallisuudessa. Toinen maailmansota järisytti hänen maailmankuvaansa: hän luopui pasifismista ja päätyi vakaumukseen, että pahaa on vastustettava väkivallalla. Suomen talvisodan aikana hän toimi kirjailija Harry Martinsonin kanssa Suomen hyväksi. Sodanjälkeinen romaani Sotilaan paluu tuo esille, kuinka sodan raskaat kokemukset elävät sotilaiden mielissä.

Johnsonin pääteoksena pidetään neliosaista, osittain omaelämäkerrallista sarjaa Romaani Olofista (1934–1937), joka kertoo nuoren miehen kasvuvuosista Norlannissa 1900-luvun alkupuolella.

Eyvind Johnson (29. juli 1900–25. august 1976), fødd Olof Edvin Werner Jonsson, var ein svensk forfattar og nobelprisvinnar frå Björkelund utanfor Boden i Norrbottens län. Barndomsheimen hans er i dag restaurert.

Johnson kom frå ein arbeidarheim, og laut sjølv ut i arbeid frå han var 14 år. Han hadde mange ulike arbeid i traktene kring Boden, mellom anna på sagbruk, teglsteinfabrikk, som hjelpemann for elektrikar og røyrleggjar og som billettseljar på kino. Etterkvart reiste han sørover til Stockholm og fekk seg arbeid på verket til LM Ericsson. Då metallarbeidarstreiken kom i 1920 prøvde han å livnæra seg av skrivinga si, noko som ikkje var så lett. Saman med nokre andre unge forfattarar starta han det litterære tidsskriftet Vår Nutid som kom med seks nummer. På 20-talet budde han for det meste i Berlin og Paris der han hadde ymse fabrikkarbeid eller levde av å skrive for svenske aviser.

Den første boka han fekk gitt ut var novellesamlinga De fyra främlingarna i 1924, og med den stod han fram som ein typisk proletarforfattar med sosial tendens og realistisk form, men snart skulle han utvikla ein avansert stil som elles var uvanleg for proletarforfattarane. Han vart påverka av arbeida til mellom andre James Joyce, André Gide, Thomas Mann og Marcel Proust. Eit av høgdepunkta i forfattarskapen hans kom på 30-talet, den sjølvbiografiske Romanen om Olof i 4 bind frå 1934-1937.

Eyvind Johnson ropte tidleg ut om den faren nazismen truga Europa og verda med. Han tok eit klart standpunkt mot totalitær terror og også mot nøytralismen til denne totalitære terroren. Bøkene Nattövning (1938) og Soldatens återkomst (1940) omhandlar dette. 1942-1945 var han med i redaksjonen i den illegale avisa Håndslag, som vart smugla over grensa til Noreg. Under andre verdskrigen skreiv han også verket Krilion i tre bind, som handlar om kampen for demokratiet i allegorisk form. Han var medlem i Svenska Akademien frå 1957.

I etterkrigstida skreiv han fleire historiske romanar. Eit av hovudverka hans, Strändernas svall, kom i 1946, det er ein moderne Odyssevs-roman. Så, i 1949, kom Drömmar om rosor och eld som er ein hekseroman frå Frankrike på 1600-talet. Med Molnen över Metapontion frå 1957 vender han attende til antikken og boka er dels ein moderne problemroman og dels ei gjendikting av Xenofons Anabasis. I 1960 kom Hans nådes tid med handling frå Karl den stores tid.

Eyvind Johnson fekk Nobelprisen i litteratur i 1974 saman med Harry Martinson. Han fekk prisen for Romanen om Olof. Romanen skildrar korleis det var å veksa opp som ung mann i Norrland på 1900-talet, slik Johnson sjølv gjorde. I og med at begge prismottakarane sat i Svenska Akademien, som er dei som peikar ut vinnarane av Nobelprisen i litteratur, og ingen av dei var særleg kjende internasjonalt, var prisetildelinga kontroversiell.

Johnson døydde i Stockholm i 1976. Han vart far til Tore Johnson.

Olof Edvin Verner "Eyvind" Johnson, född 29 juli 1900 i Björkelund utanför Boden, död 25 augusti 1976 i Stockholm, var en svensk författare och översättare.

Eyvind Johnson var en proletärförfattare som tog intryck av samtidens nya litterära strömningar. Han betraktas som den moderna romankonstens främste banbrytare i Sverige. Han debuterade 1924 och fick sitt genombrott på 1930-talet med den självbiografiska romansviten Romanen om Olof. Till hans främsta verk hör Krilontrilogin, Strändernas svall och Hans nådes tid.

Han blev ledamot av Svenska Akademien (stol nummer 11) 1957 och erhöll Nobelpriset i litteratur 1974, tillsammans med Harry Martinson – det senaste tillfället som nobelpriset i litteratur har delats mellan två personer.