Viken (Fylke) [no]

Vikeni maakond on Lõuna-Norras Østlandeti piirkonna maakond, mis loodi 1. jaanuaril 2020 Akershusi, Buskerudi ja Østfoldi maakonna ning veel kolme valla liitmisel.

Viken on Norjan fylke eli lääni, joka muodostui vuoden 2020 lääniuudistuksessa. Vikenin fylkeen kuuluvat aiemmat Akershusin, Buskerundin ja Østfoldin fylket sekä Svelvikin, Jevnakerin ja Lunnerin kunnat. Vikenin hallinto sijaitsee Oslossa, joka kuitenkin on oma erillinen fylkensä. Nimi Viken on Oslonvuonon ympäristön viikinkiaikainen nimitys, jota myöhäiskeskiajalta alkaen on käytetty Bohuslänin pohjoisosan nimityksenä. Viken rajautuu pohjoisessa Innlandetin fylkeen, etelässä Vestfoldin ja Telemarkin fylkeen sekä lännessä Vestlandin fylkeen.

Viken er ein norsk fylkeskommune som oppstod frå 1. januar 2020 som følgje av tvangssamanslåinga av fylka Østfold, Akershus og Buskerud. Dessutan vart kommunane Jevnaker og Lunner i det tidlegare Oppland fylke del av det nye Viken fylke i samband med kommunereforma 1. januar 2020, i samsvar med ynske frå dei to kommunane. Heilt frå 1838 hadde desse kommunane vore ein del av Oppland fylke, tidlegare Kristians amt. Fylka Oppland og Hedmark vart slegne saman til Innlandet fylke med verknad frå same dato. Svelvik kommune i det tidligare Vestfold fylke vart likeeins ein part av Viken fylke ved at kommunen vart slege saman med kommunane Nedre Eiker og Drammen i det tidlegare Buskerud fylke til den nye Drammen kommune frå same dato.

Opprettinga av fylket Viken har vore kontroversiell. Etter kommune- og fylkestingsvalet i 2019 består fleirtalskoalisjonen i fylkestinget av parti som stemte mot regionreforma ved stortingsbehandlinga. Koalisjonen har vedteke å be Stortinget om å oppløyse Viken etter valet i 2021, og at fylka Buskerud, Østfold og Akershus skal opprettast att.

For det historiske området og den moderne geografiske betydningen som et område i Vest-Sverige, se Viken (historisk område).

Viken er et norsk fylke som per 2022 er under avvikling. Fylket består hovedsakelig av de tidligere fylkene og nåværende valgkretsene Akershus (i grensene fra 1948), Buskerud og Østfold, som ble slått sammen til nye Viken fylke med virkning fra 1. januar 2020. Alle fylkene motsatte seg tvangssammenslåingen, og fylkesrådet vedtok allerede høsten 2019 at de ville arbeide for å nedlegge Viken. I 2021 startet fylkesrådet prosessen for å oppløse Viken. I regjeringsplattformen som ble lagt frem i oktober 2021 er det bestemt at regjeringen skal iverksette en prosess for å gjenopprette Akershus, Buskerud og Østfold, basert på en søknad fra fylkestinget og at det tas sikte på et stortingsvedtak om oppløsning av Viken innen 1. juli 2022. Viken Fylkesting vedtok 23. februar 2022 å sende søknad til Stortinget om avvikling av Viken og gjenopprettelse av Akershus, Buskerud og Østfold, og igangsette den praktiske prosessen for å oppløse Viken og gjenopprette Akershus, Buskerud og Østfold.

Fylket består av de tidligere fylkene Akershus, Buskerud og Østfold, samt noen andre områder som følge av grensejusteringer mellom fylkene.

Viken Fylke grenser til Innlandet i nord, Vestfold og Telemark i sør, Vestland i vest og Sverige i øst, samt at det har en indre grense til Oslo. Fylket har hovedsete i Oslo, som selv ligger utenfor fylket.

Viken Fylke har tatt navnet etter det historiske området Viken, som siden senmiddelalderen betegner deler av Bohuslän i vest-Sverige. Viken Fylke utgjør ikke noe tradisjonelt geografisk område eller landskap i Norge, men hele fylket ligger innenfor det langt større historiske Akershus Len og Akershus Stiftamt, som i stor grad tilsvarte Østlandet. Viken Fylke omfatter ikke Oslo, som helt siden middelalderen har vært administrasjonssenter i Akershus og som ligger sentralt i fylket. 1,2 millioner mennesker, eller rundt 23% av Norges befolkning, bor i området. Fylkeskommunen har hovedsete i Oslo i Akershus Fylkeskommunes tidligere lokaler.

Akershus, Buskerud og Østfold Fylkesting vedtok at de var imot Viken og etableringen hadde liten støtte (ca. 20%) i befolkningen i fylkene; Vikens Fylkesråd, bestående av Arbeiderpartiet (Ap), Senterpartiet (Sp), Miljøpartiet De Grønne (MDG) og Sosialistisk Venstreparti (SV), betegner Viken som «en lite hensiktsmessig konstruksjon» og bestemte i 2019 å arbeide for å nedlegge Viken og gjenopprette de gamle fylkene, dersom det foreslå et nytt stortingsflertall etter valget i 2021. Partiene som gikk inn for oppløsning av Viken vant flertall og dannet regjering etter valget, og regjeringen forpliktet seg i Hurdalsplattformen til å oppløse tvangssammenslåtte fylker etter søknad fra Fylkestinget. Etter en lengre prosess vedtok Viken Fylkesting 23. februar 2022 å sende søknad om oppløsning og gjenopprettelse av de gamle fylkene.

Viken är ett fylke och en fylkeskommun i Norge som inrättades den 1 januari 2020. Det består av de tidigare fylkena Østfold, Akershus och Buskerud. Dessutom ingår Svelvik i före detta Vestfold fylke samt Jevnaker och Lunner i före detta Oppland fylke.

Den politiska majoriteten (Arbeiderpartiet, Senterpartiet, Miljøpartiet De Grønne och Sosialistisk Venstreparti) i det nya fylkesrådet, som bildades efter fylkesvalet 2019, beslutade hösten 2019 att ansöka om en avveckling av Viken fylke om det blir en rödgrön politisk majoritet vid valet till Stortinget 2021. Detta bekräftades i regeringen Gahr Støres regeringsplattform från oktober 2021, där det framgår att regeringen kommer starta en process för att återupprätta Akershus, Buskerud och Østfold fylken baserat på ansökan från fylkestinget. Målet är ett beslut om upplösning av Viken senast 1 juli 2022.